Εμπόδια στην Επικοινωνία |  06/04/2015

Τι είναι τα Εμπόδια στην Επικοινωνία

•  Οι απαντήσεις μας στους άλλους κατά τη διάρκεια της μεταξύ μας επικοινωνίας, δημιουργούν μερικές φορές εμπόδια στην επικοινωνία αντί να τη διευκολύνουν. 
 
•  Έτσι ο συνομιλητής αισθάνεται μπλοκαρισμένος σαν να συναντά ένα εμπόδιο στο δρόμο και να μην υπάρχει άλλη διέξοδος.

Ποια είναι μερικά εμπόδια στην Επικοινωνία;

Τι χρειάζεται να αποφεύγουμε στην επικοινωνία μας με τους άλλους:

• Διαταγές
• Ανάκριση
• Προειδοποιήσεις – Απειλές
• Κήρυγμα – ‘Πρέπει’
• Παροχή της έτοιμης λύσης (π.χ. σου χρειάζεται μια δίαιτα και όλα θα πάνε καλά)
• Ακύρωση (π.χ. σιγά που έχεις παρενέργειες από τα φάρμακα, εγώ σε βλέπω μια χαρά)
• Κολακεία
• Ντρόπιασμα - ενοχοποίηση
• ‘Ψυχολογικές’ αναλύσεις (έχεις σοβαρό οιδιπόδειο)
• Βιαστική παρηγοριά - εφησυχασμός
• Υποβάθμιση των προβλημάτων των άλλων (π.χ. εδώ πεθαίνουν άνθρωποι κι εσύ σκέφτεσαι το σκυλάκι σου;)
• Ειρωνεία

Από πού προέρχονται τα εμπόδια που βάζουμε στην επικοινωνία;

Αυτά τα εμπόδια οφείλονται στον τρόπο που έχουμε μάθει να εκφράζουμε τα συναισθήματα μας, οφείλονται δηλαδή σε δικά μας άλυτα ζητήματα, ελλιπή αυτογνωσία και ανεπαρκή διαχείριση συναισθημάτων.

Έτσι, εκφράζουμε τα συναισθήματα μας με ακατάλληλο τρόπο:

Για παράδειγμα, επιθετικά (βλάπτουν τους άλλους, μας διατηρούν σε θέση ισχύος) ή παθητικά (βλάπτουν τον εαυτό μας, μας απομακρύνουν από τη θέση ισχύος).
 
Ο λόγος για τον οποίο έχουμε ανάγκη να κάνουμε ‘επίδειξη δύναμης’ και να προσπαθούμε να διατηρήσουμε μια ‘θέση ισχύος’, αλλά και ο λόγος για τον οποίο παραιτούμαστε από τη διεκδίκηση και δεν θέτουμε όρια είναι η χαμηλή αυτοεκτίμηση.
 
Ενώ η ώριμη αντίδραση συνίσταται σε απλή έκφραση του πώς νιώθω.
 

Πώς μπορούμε να αναπτύξουμε πιο ανοιχτούς τρόπους επικοινωνίας;

Εκτός από το να αποκτήσουμε επίγνωση των εμποδίων που βάζουμε, μερικοί βασικοί τρόποι για να βελτιώσουμε την επικοινωνία είναι να:

1. Αναγνωρίσουμε τις βασικές προϋποθέσεις μιας καλής επικοινωνίας:

Άνευ Όρων Αποδοχή
Η Αποδοχή του εαυτού μας και των άλλων χωρίς όρους, παρέχει τις ιδανικές συνθήκες (κλίμα εμπιστοσύνης – ασφάλειας) για την ανάπτυξη του εαυτού.
 
 
Αυτοαποκάλυψη
Το μοίρασμα των συναισθημάτων και των εμπειριών μας είναι απαραίτητο για την αμοιβαιότητα των διαπροσωπικών σχέσεων.

Ενσυναίσθηση

Να προσπαθήσουμε να μπούμε στη θέση του άλλου και να ασχοληθούμε με το δικό του συναίσθημα και όχι με τις δικές μας απόψεις και προβολές.

2. Κάνουμε αυτοαξιολόγηση και αξιολόγηση από σημαντικά πρόσωπα της ζωής μας.
 
 
Δείτε εδώ ένα παράδειγμα (συναισθημάτων & δεξιοτήτων):  Για να δούμε ποιες δεξιότητες επικοινωνίας κατέχουμε, πώς νιώθουμε στη διάρκεια της επικοινωνίας και πού χρειαζόμαστε βελτίωση, μπορούμε να αξιολογήσουμε τον εαυτό μας στα παρακάτω:

• Μπορώ να ανοίγω κουβέντα & συντηρώ μια συζήτηση;
• Οι άλλοι νιώθουν άνετα μαζί μου;
• Μιλώ για επώδυνα θέματα χωρίς να με καταβάλλουν και χωρίς να προσπαθώ να αλλάξω θέμα;
• Διατηρώ την ψυχραιμία μου όταν οι άλλοι εκφράζουν συναισθήματα;
• Εκφράζω τα δικά μου συναισθήματα, μιλώ για τον εαυτό μου και τις δυσκολίες που αντιμετώπισα;
• Επιτρέπω και ενθαρρύνω τους άλλους να εκφράζουν τη γνώμη τους;  Όταν διαφωνώ μαζί τους, προτείνω εναλλακτικές, τους στηρίζω συναισθηματικά;
• Προκαλώ τους άλλους να σκεφτούν, όταν δεν είναι ειλικρινείς με τον εαυτό τους;
• Αντιμετωπίζω το θυμό των άλλων χωρίς άμυνα ή επίθεση;
• Ασκώ εποικοδομητική κριτική;

3.  Να κάνουμε μια διερεύνηση των προσωπικών μας σχέσεων & να ξεκαθαρίσουμε τους στόχους μας.

Ποιος είναι τελικά ο δικός μας στόχος;  Να διατηρήσουμε μια σχέση, να την βελτιώσουμε ή  να την χαλάσουμε;  Να έχουμε κάποιο συγκεκριμένο αποτέλεσμα;

Αφού ξεκαθαρίσουμε ποιοι είναι οι στόχοι μας και γιατί, χρειάζεται να είμαστε προσανατολισμένοι στην επίτευξη αυτών των στόχων χωρίς να αποπροσανατολιζόμαστε από τις ‘προκλήσεις’ των άλλων να ‘αποδείξουμε’ κάτι που δεν είναι μέρος των δικών μας επιθυμιών και στόχων.

Ας θυμόμαστε ότι στις προσωπικές μας σχέσεις μπορεί να δυσκολευτούμε περισσότερο απ’ όσο στις επαγγελματικές, καθώς υπάρχει συναισθηματική εμπλοκή.

4.  Να εξασκούμαστε.

Τα πάντα χρειάζονται χρόνο κι εξάσκηση.  Ας προσπαθούμε λοιπόν όποτε μας δίνεται η ευκαιρία να εφαρμόζουμε κανόνες καλής επικοινωνίας και κυρίως ν’ αποφεύγουμε τα εμπόδια.

© ΤΖΙΝΑ ΧΟΝΔΡΟΥ, Μ.Sc.

ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ