Έχει το στρες φύλο; |  16/02/2015

Το άγχος είναι κοινό χαρακτηριστικό όλων των ανθρώπων κάθε ηλικίας. Το ζήτημα είναι αν άντρες και γυναίκες αγχωνόμαστε για τα ίδια πράγματα κι αν αντιδρούμε με τον ίδιο τρόπο απέναντί του.

Το άγχος είναι κοινό χαρακτηριστικό όλων των ανθρώπων κάθε ηλικίας. Το ζήτημα είναι αν άντρες και γυναίκες αγχωνόμαστε για τα ίδια πράγματα κι αν αντιδρούμε με τον ίδιο τρόπο απέναντί του. Πριν από μερικά χρόνια μια φοιτήτρια που ετοίμαζε το διδακτορικό της στο πανεπιστήμιο του Λος Άντζελες, στο τμήμα ψυχολογίας, διαπίστωσε ότι όλες οι μέχρι τότε έρευνες για το στρες είχαν γίνει σχεδόν αποκλειστικά σε άντρες. Άρχισε να παρατηρεί πιο προσεκτικά τα ευρήματα από γυναίκες συμμετέχουσες και διαπίστωσε ότι η αντίδρασή τους απέναντι στο στρες ήταν να στρέφονται περισσότερο στα παιδιά τους, δίνοντας τους πιο πολλή προσοχή και φροντίδα ή / και σε ένα δίκτυο γυναικών που εμπιστεύονταν, με τις οποίες ήταν δεμένες συναισθηματικά, για να τους δώσουν τη στήριξή τους. Ακόμα πιο πρόσφατες έρευνες έδειξαν διαφορά στη συμπεριφορά αντρών και γυναικών ύστερα από μια σκληρή μέρα στο γραφείο.

• Οι άντρες απομονώνονται ή τσακώνονται με τη γυναίκα και τα παιδιά τους.
• Οι γυναίκες εμφανίζονται πιο προσεκτικές στις ανάγκες των παιδιών τους και τηλεφωνούν στην αδελφή τους, στη μητέρα τους για συμπαράσταση.

Ανάλυσέ το

Η ψυχολόγος κ. Τζίνα Χονδρού σχολιάζει τις έρευνες και μας εξηγεί τις ομοιότητες και τις διαφορές στη μορφή και την αντιμετώπιση του στρες στα δύο φύλα. Κύρια αιτία του στρες που βιώνουν οι γυναίκες είναι ο τρόπος ζωής τους. Πρέπει να είναι καλές σύζυγοι, μητέρες, εμφανίσιμες, να έχουν δουλειά ή και καριέρα και να είναι παντού επιτυχημένες. Οι άντρες στρεσάρονται κυρίως για επαγγελματικά και οικονομικά θέματα. Άντρες και γυναίκες, όμως, έχουμε και κοινά προβλήματα που μας προκαλούν στρες: η έλλειψη προσωπικού χρόνου, η αίσθηση απώλειας ελέγχου μιας κατάστασης, η αίσθηση ότι συχνά δεν μπορούμε να διαλέξουμε ανάμεσα στο επείγον και το σημαντικό.

Στρες και σώμα

Το στρες εκδηλώνεται πολύ συχνά σε σωματικό επίπεδο και στα δύο φύλα.

• Στις γυναίκες μπορεί να εμφανιστούν προβλήματα στην έμμηνο ρύση ή στο γαστρεντερικό σύστημα.
• ενώ στους άντρες περισσότερο πόνοι, στην πλάτη, τη μέση, πονοκέφαλοι, καρδιαγγειακά προβλήματα.
• Σύμφωνα όμως με τα αποτελέσματα των ερευνών, πολλές φορές τα σωματικά προβλήματα των αντρών εμφανίζονται και στις γυναίκες, διότι δεν είναι λίγες εκείνες που υποφέρουν από πονοκεφάλους λόγω στρες.

Διαφορετικές στάσεις και συμπεριφορές: είναι σημαντικές;

Υπάρχει μία διαφορά φυσιολογίας που καθορίζει τη στάση αντρών και γυναικών απέναντι στα προβλήματα. Έρευνες που έχουν γίνει έδειξαν ότι στις γυναίκες υπάρχει καλύτερη επικοινωνία μεταξύ του αριστερού και δεξιού ημισφαιρίου στον εγκέφαλο. Κι αυτό γιατί οι νευρώνες που ενώνουν τα δύο ημισφαίρια είναι μεγαλύτεροι στις γυναίκες, οπότε υπάρχει καλύτερη επικοινωνία στη ροή των πληροφοριών μεταξύ των δύο ημισφαιρίων. Έτσι οι γυναίκες έχουμε αυτό που ονομάζουμε διαίσθηση.

Η αντρική συμπεριφορά

«Μία από τις χαρακτηριστικές συμπεριφορές των αντρών, ιδιαίτερα στο οικογενειακό πλαίσιο, είναι ότι συχνά δεν παραδέχονται το πρόβλημά τους, δεν θέλουν να μιλήσουν γι αυτό. Πόσες φορές δεν έχουμε ρωτήσει το σύντροφό μας τι έχει και η απάντηση που πήραμε ήταν: Δεν έχω τίποτα!. Σε αυτές τις περιπτώσεις καλό είναι να μην επιμένουμε, αν δεν θέλει να μιλήσει, γιατί αυτό θα του προκαλέσει περισσότερο στρες. Τον αφήνουμε να μας μιλήσει όποτε θέλει εκείνος. Στρέφουμε την προσοχή του σε άλλα θέματα πιο ευχάριστα, για να του αποσπάσουμε την προσοχή, να χαλαρώσει και να μπορέσει να μας εμπιστευτεί. Ή ακόμα δεν μιλάμε καθόλου και ασχολούμαστε με κάτι άλλο. Γιατί το πρόβλημά του είναι ακριβώς αυτό: η πίεση στη δουλειά. Δεν χρειάζεται, λοιπόν, να πιέζεται κι από τη σύντροφό του! Πάντως, είναι πιο αποτελεσματικοί στη λύση του προβλήματος, καθώς όταν ηρεμήσουν, ζυγίζουν τις καταστάσεις και περνούν στη δράση.

Και η γυναικεία θεώρηση

Οι γυναίκες στρέφονται σε άλλους ανθρώπους, για να διαχειριστούν το στρες τους και είναι πιο επικοινωνιακές. Κι αυτό λειτουργεί προστατευτικά ως ένα σημείο. Μην ξεχνάμε ότι οι γυναίκες είναι πιο επιρρεπείς στην κατάθλιψη!

Άρα, τονίζει η κ. Χονδρού, δεν είναι και τόσο αποτελεσματικές στην αντιμετώπιση των καταστάσεων που τις στρεσάρουν. Υστερούν στην εξεύρεση αποτελεσματικών τρόπων για να λύσουν το πρόβλημά τους. Έτσι το στρες μπορεί να γίνει μακροχρόνιο και να είναι κι ένας από τους λόγους που τις οδηγούν στην κατάθλιψη. Επιπλέον, όταν μια γυναίκα καλύπτει το στρες που νιώθει στρεφόμενη προς τα παιδιά, μεταθέτει σ' εκείνα το πρόβλημά της. Αντί να στρεσάρεται πλέον η ίδια, στρεσάρει τα παιδιά της! Έτσι δεν λύνεται το πρόβλημα, πρέπει να ασχοληθεί με τον εαυτό της και να μάθει να διεκδικεί για τον εαυτό της».

Τεχνικές χαλάρωσης

Υπάρχουν αρκετές τεχνικές για να μειώσουμε τα συμπτώματα του στρες. Καμία δεν είναι αυτονόητη, όλες χρειάζονται πρακτική και εξάσκηση, καθώς και σωστή επιλογή για να βρούμε ποια μας ταιριάζει καλύτερα.

1. Οι τεχνικές απόσπασης της προσοχής.

Να προσπαθήσουμε να κάνουμε ή να σκεφτούμε κάτι άσχετο, π.χ. πάμε για ψώνια.

2. Η σωματική χαλάρωση

Κάποιοι χαλαρώνουν με την άσκηση, που είναι μια μακροπρόθεσμη τεχνική μείωσης του στρες. Οι ασκήσεις χαλάρωσης, όπως η σωστή αναπνοή, η προοδευτική νευρομυϊκή χαλάρωση του σώματος σε συνδυασμό με εικονική σκέψη (φανταζόμαστε ευχάριστες εικόνες) μπορεί να λειτουργήσουν πολύ αποτελεσματικά.

3. Η διαχείριση του θυμού, που όταν δεν εκφράζεται διογκώνεται μέσω των σκέψεών μας και χειροτερεύει το στρες. Καλό είναι να εκφράζεται προς το σωστό στόχο, την κατάλληλη στιγμή και με σωστό τρόπο. Τι κάνουμε λοιπόν;

• Αναγνωρίζουμε τα πρώτα σημάδια του θυμού και αποφεύγουμε την κλιμάκωση του συναισθήματος, π.χ. βγαίνοντας από το δωμάτιο.
• αφού απομακρυνθούμε, μπορούμε να ξεσπάσουμε το θυμό, π.χ. φωνάζοντας στο μπάνιο, αλλά με ασφάλεια, αφού είμαστε μόνοι! Η εκτόνωση θα μας βοηθήσει να ηρεμήσουμε και να σκεφτούμε πιο λογικά, σχεδιάζοντας με ηρεμία την επόμενη κίνηση.
• Μπορούμε επίσης να χρησιμοποιήσουμε τις τεχνικές απόσπασης της προσοχής για να ηρεμήσουμε.

4. Διαχείριση χρόνου:

Διαχειριζόμαστε σωστά το χρόνο μας ώστε και να ολοκληρώνουμε τις εργασίες μας αλλά και να μην αγχωνόμαστε.

• Διακρίνουμε το επείγον από το σημαντικό, π.χ. είναι σημαντική για μένα η σχέση με το σύντροφο αλλά είναι επείγον να πληρώσω τώρα το λογαριασμό που λήγει!
• Καταγράφουμε τις υποχρεώσεις μας, βάζουμε προτεραιότητες και φτιάχνουμε ρεαλιστικά χρονοδιαγράμματα.
• Θέτουμε ξεκάθαρους στόχους.
• Αναθέτουμε μερικές δουλειές και στους άλλους. Δεν είναι δυνατό να τα κάνουμε όλα μόνοι μας!

5. Μαθαίνουμε να διεκδικούμε.

Οι γυναίκες κυρίως στην προσωπική τους ζωή και οι άντρες κυρίως στις εργασιακές τους σχέσεις. Πώς;

• Ξεκαθαρίζουμε και διαφυλάσσουμε τα δικαιώματά μας, π.χ. έχω δικαίωμα να πω όχι, να έχω ιδιωτικό χώρο, να θέλω να μάθω κάτι συγκεκριμένο και να το ζητάω ξεκάθαρα.
• Προετοιμάζουμε και υποστηρίζουμε τα επιχειρήματά μας, διατηρώντας την ψυχραιμία μας.
• Μπορούμε να είμαστε επίμονοι αλλά και διαλλακτικοί όπου χρειάζεται, αναγνωρίζοντας τα δικαιώματα των άλλων. Αποδεχόμαστε τον εαυτό μας και αναλαμβάνουμε τις ευθύνες μας, αλλά μόνο για τις πράξεις μας.

6. Επιλύουμε τα προβλήματα:

είναι σημαντικό να αναλύουμε την κατάσταση ώστε να είμαστε αποτελεσματικοί.

• Αναλύουμε τα επιμέρους στοιχεία του προβλήματος. Τι και γιατί μας ενοχλεί, ποιος είναι ο στόχος μας;
• Συλλέγουμε πληροφορίες, καταγράφουμε πιθανές λύσεις, τα υπέρ και τα κατά της καθεμιάς.
• Αξιολογούμε το αποτέλεσμα και, αν μας αρέσει, επαναλαμβάνουμε την πρακτική στο μέλλον ή μαθαίνουμε από την εμπειρία μας και κάνουμε τις τροποποιήσεις που πρέπει.

Μην ξεχνάμε τα παιδιά

Στις μέρες μας είναι ιδιαίτερα αυξημένα τα περιστατικά στρες των παιδιών. Παλαιότερα υπήρχε το άγχος της επίδοσης, τώρα έχει προστεθεί και το άγχος των δραστηριοτήτων και της σύγκρισης με τα άλλα παιδιά. Κάνει ο Κωστάκης τρία πράγματα εκτός σχολείου; Το ίδιο ή και περισσότερο θα πρέπει να κάνει και το δικό μου! Αποτέλεσμα: τα παιδιά έχουν τόσο φορτωμένο πρόγραμμα και αυξάνεται το στρες τους επειδή δεν έχουν χρόνο για να παίξουν, να ασχοληθούν με την ελευθερία της ηλικίας τους. Πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί με τη ζωή του παιδιού μας, να μην του επιβάλλουμε τις δικές μας επιλογές, διότι αυτό του προκαλεί αναπόφευκτα έντονο αίσθημα στρες.

Από την Κατερίνα Μαγγανά

Πηγή: womenonly.gr