Τα επίσημα διαγνωστικά κριτήρια της Ναρκισσιστικής Διαταραχής Προσωπικότητας αναφέρουν πως τα άτομα αυτά μπορεί να είναι χειριστικά έως κακοποιητικά, υπεροπτικά, χωρίς ενσυναίσθηση, με φαντασιώσεις μεγαλείου και απαίτηση για ιδιαίτερη μεταχείριση, ανάγκη θαυμασμού – κολακείας, και φθόνο για τους άλλους (ή πιστεύουν πως οι άλλοι τους φθονούν).
Πέρα από αυτά, ο κλινικός ψυχολόγος Leon F Seltzer, μετά από πάνω από 30 έτη επαγγελματικής εμπειρίας, αναλύει 6 ακόμα όχι και τόσο γνωστά ή εύκολα αναγνωρίσιμα χαρακτηριστικά τους:
1. Δεν αντέχουν την κριτική και δεν παραδέχονται με τίποτα λάθη ή αδυναμίες στη συμπεριφορά και την προσωπικότητα τους.
2. Αυτό υποδηλώνει πολύ χαμηλή αυτοεκτίμηση και βαθιά ανασφάλεια, πίσω από το επιφανειακά διογκωμένο ‘εγώ’ τους.
3. Γι’ αυτό και γίνονται υπερβολικά αμυντικοί και επιμένουν στην άποψη τους μέχρι τελικής πτώσης, αντί να αποδεχτούν μια άλλη άποψη ή να ζητήσουν συγγνώμη.
4. Αντιμετωπίζουν τις αντίθετες / διαφορετικές απόψεις των άλλων με θυμό ή οργή και κατηγορούν τους άλλους για αυτό που οι ίδιοι είναι ή νιώθουν.
5. Χρησιμοποιούν λοιπόν πολύ συχνά τον μηχανισμό της ‘προβολής’: αποδίδουν στους άλλους δικά τους ανεπιθύμητα χαρακτηριστικά και προσπαθούν να τους υποτιμήσουν – απαξιώσουν.
6. Έτσι μπορεί για παράδειγμα να παραβιάζουν τα όρια των άλλων και να τους φέρνουν σε δύσκολη θέση, να γίνονται αδιάκριτοι και νομίζουν ότι οι άλλοι οφείλουν να θαυμάσουν το ‘θάρρος’ και την ‘εξυπνάδα’ τους. Δεν έχουν λοιπόν υγιή προσωπικά όρια, ούτε καλή αυτεπίγνωση.
Με τα παραπάνω ίσως αναγνωρίζουμε ευκολότερα τους ναρκισσιστές, ώστε να προστατευθούμε από την καταστροφική επίδραση της συμπεριφοράς τους στη ζωή και την ψυχολογία.
© ΤΖΙΝΑ ΧΟΝΔΡΟΥ, Μ.Sc.
ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ
